Vorige week was ik bij een superleuk en interessant seminar over verandering (ken het brein). Er werd op grappige wijze uiteen gezet hoe ontzettend moeilijk het voor onze hersenen is om met verandering om te gaan. De kans op een succesvolle structurele verandering, zoals bijvoorbeeld een gezondere leefstijl, is het grootst als alle 3 onze hersendelen samenwerken. Daarnaast moet de context ook nog aan een hoop eisen voldoen om verandering (groot en klein) te laten slagen. Apart dat we in al die miljoenen jaren slechts cognitief geëvolueerd zijn; verder zijn we qua hersenfunctie nog volledig zoals in de prehistorie. Best wel onhandig gezien alle veranderingen door de eeuwen heen! Maar het is een feit, dus handig om te weten hoe dat zit en hoe we daar effectief mee om kunnen gaan. On top of all that, is ons brein ook nog eens zo geprogrammeerd om pijn uit de weg te gaan en plezier op te zoeken. Op zich heel nuttig, maar ook niet altijd…
als we ergens parkeren, willen we de kortste route naar de plek van bestemming
Alle informatie zette me aan het denken over hoe we als mens omgaan met pijn en plezier. Ons zoogdierenbrein (1 van de 3 hersendelen) kiest voor zoveel mogelijk plezier en zo min mogelijk pijn. Als je om je heen kijkt, zie je dit ook overal terug. Bijvoorbeeld in de opvoeding van onze kinderen, maar ook bij het zoeken naar een parkeerplek. Als een kind pijn heeft, troosten we het zodat de pijn zo snel mogelijk vergeten wordt. En als we ergens parkeren, willen we de kortste route naar de plek van bestemming. Op zich heel functioneel en effectief in vele situaties.
Pijn vindt hoe dan ook zijn weg naar buiten wel
Maar soms is het nodig om pijn juist ruimte te geven. Bijvoorbeeld bij een sterfgeval, burn-out of een verbroken relatie. We zijn echter geneigd dit bijna automatisch te bedekken met van alles en nog wat, zodat we snel richting plezier gaan. Afleiding, verdoving en/of ontkenning; ieder heeft daar zo zijn eigen repertoire in. En als de gekozen aanpak niet helpt, doen we er nog een schepje bovenop. Gevolg kan zijn dat je met een opgejaagd gevoel rondloopt, wat constant onderdrukt moet worden, omdat het zo onprettig is. Het lullige is dat pijn zich dan op allerlei andere manieren gaat manifesteren. Pijn vindt hoe dan ook zijn weg naar buiten wel. Je gaat je bijvoorbeeld irriteren aan dingen die je normaal gesproken helemaal niet irritant vindt. Of je vergeet ineens van alles en nog wat of je reageert net even wat heftiger op een situatie dan anders.
Dit soort pijn gaat niet zomaar weg; het heeft eerst ruimte nodig voordat het kan verdampen. Dat betekent dus wel dat we een tegennatuurlijke beweging moeten maken richting de pijn. Dit roept onbewust weerstand op en daarom doen we dit in eerste instantie liever niet.
Ik ben vooral gaan doseren
Net als bij ieder ander blijft pijn mij niet bespaard. Ook ik heb intensief kennis gemaakt met pijn, namelijk het verlies van 2 mensen die me zeer dierbaar waren (en nog steeds zijn). Mijn liefste vriendin werd kort daarna bijna dodelijk getroffen door een verkeersongeval. Dat alles voltrok zich in een periode van 6 maanden. Wat heb ik gedaan? Ik ben vooral gaan doseren. Niet bewust, maar vanuit de hersenen gestuurd, weet ik nu. Het was namelijk te veel en te heftig om in 1 x te kunnen verwerken. Daar ben ik mijn hersenen wel dankbaar voor. Het gevolg daarvan is wel dat ik nu bij tijd en wijle nog steeds aan het verwerken ben. Hier ga ik af en toe nog aan voorbij. Want “het is alweer 2 jaar geleden” of “wees blij dat je zelf wel gezond bent” of “je moet vooruit kijken”. Allemaal verhaaltjes die mijn zoogdierenbrein uitspuugt om weg te blijven bij wat er nog zit; verdriet over het verlies.
Ik ga daarom de komende periode proberen verdriet meer ruimte te geven wanneer het zich aandient. Gek genoeg is er verder niet veel meer dan dat nodig om weer OK te zijn. Ik hoef er alleen maar bij te blijven. Gezien de opzet van onze hersenen makkelijker gezegd dan gedaan 😉
Wat mag er bij jou nog verdampen? Welke overlevingsstrategieën heb jij en hoe nuttig zijn ze nog? Hoeveel ruimte krijgt pijn in jouw leven?
http://maakhetbespreekbaar.nu/